Op de KNDB-website zag ik voor deze zomer vele damtoernooien aangekondigd. Niet alleen in Nederland maar door heel Europa. Het begon bij mij een beetje te kriebelen. Kan ik nog wel dammen? Het is onderhand bijna 15 jaar geleden dat ik voor het laatst een serieuze partij heb gespeeld. Ik deed toen mee in Brunssum en dat was het laatste wat ik mij nog herinner.
Als de leeftijd toeneemt, dan neemt het geduld evenredig toe. Maar bij mij is dat precies het tegenovergestelde. Als ik tegen een niet-dammer zeg dat ik vijf uur achter het dambord heb gezeten, dan verklaren ze me voor gek. Eigenlijk is dat ook zo maar de rechtgeaarde dammer merkt daar nauwelijks iets van. Die is zo bezig met zijn spel dat de omgeving helemaal niet tot hem of haar doordringt. Door mijn ongedurigheid liep ik te veel rond waardoor ik nog minder tijd overhield om allerlei gecompliceerde situaties op het bord goed door te rekenen.
Als denksporttriathlon-speler deed ik ook aan schaken en doe ik aan bridgen. Bij bridgen krijgen we om de 7 minuten een nieuw spel. Dat schiet pas op. Een foutje gemaakt kan in een mum ten goede worden gekeerd in de volgende spellen. Sneldammen duurt 2 x 10 minuten. Dat begint er meer op te lijken. Bij snelschaken is dat zelfs 2 x 5 minuten. Dat lijkt erop.
Overigens is open NK kampioen, Ron Heusdens, niet alleen een topdammer maar was hij ook een aantal keren nationaal kampioen denktriathlon (dammen, schaken en bridge) geweest. Ik werd ooit een keer 12e van de 54 deelnemers. Daar was ik toen al heel blij mee.
Ik besloot Jac Hannen een mail te sturen over Brunssum 2011. En die zei uiteraard, gewoon meedoen. Wat mijn rating is? Ik zou het niet weten en is dat belangrijk dan?
In het grijze verleden werkten we ooit samen bij het CVI (nu EDS) een automatiseringsbedrijf van de NS in Utrecht. De programmeurs waren destijds ware kunstenaars omdat ze toen programma’s wisten te bedenken die maximaal 16 kB groot waren. Twee computers: de IBM 360-20 en de Siemens 4004-16. Ik kon zelfs rechtstreeks in het interne geheugen van de computer programmeren. Maar dit even terzijde.
Heb het damprogramma Dam (van Jetten) van Internet gedownload en geprobeerd daar tegen te spelen. Pff, dat verliep moeizaam. Ik werd aan alle kanten in de pan gehakt. De slagzetten vlogen me om de oren en ik kreeg het Spaans benauwd. Ik kon geen één potje winnen en remise ging met veel pijn en moeite. Dat beloofde weinig goeds vreesde ik met grote vreze.
Na aankomst in Brunssum kwam ik Fred Passchier tegen die ook in Eindhoven woont. We hadden ooit tegen elkaar gespeeld tijdens het NK Jeugd in het grijze verleden. Hij waarschuwde me al en zei: “Als je goed speelt, mag je bij PSV komen dammen”. Ik zei: “Eerst maar een paar potjes dammen en dan zien we wel weer”.
Het grote moment brak aan en ik moest de 1e partij tegen Rafaël Martens spelen. Daar had ik ooit van verloren tijdens het Brabants kampioenschap. Oppassen dus.
Ik was geen type houthakker maar ik deed het deze keer toch maar wel. Onze Fransoos had het goed in de gaten en zei badinerend: “Je speelde wel voorzichtig vandaag hè”. Remise was het resultaat.
Ik wilde mijn ongeduld meer kanaliseren door steeds achter het dambord te blijven zitten. De eerste partijen ging dat wel maar later moest ik meer moeite doen. Ik kreeg een geniale ingeving en besloot om in de buurt van mijn eigen bord rond te lopen. Zo ving ik twee vliegen in één klap. Bleef bij de les en ik kon wat rondlopen.
In ronde 2 zat ik naast Marcel Monteba en moest het opnemen tegen Jannes van der Wal, eh nee, Jannes Kromhout, een talentvolle aspirant. Wat zijn ze groot, hij leek meer op een junior.
In het verre middenspel dacht ik gelijk te blijven maar rekende verkeerd waardoor ik een schijfje in moest leveren. De rest was brandhout en een kwestie van techniek. Dat kun je gerust aan die jongelui overlaten. Toen Marcel Monteba Jannes zijn leeftijd had, speelde ik een winnende landelijke competitiepartij tegen hem. Jannes had het ergens gezien maar dat maakte geen indruk op hem. Marcel zei na afloop: “De jeugd is wel sterk hè”. Ik moest het uit ondervinding beamen.
De 3e ronde kwam ik Timo Kuipers tegen. Vlot raffelde hij zijn zetten en liep parmantig elders rond te kijken terwijl ik alle moeite nodig had om door de opening te komen. Het werd een herstelremise waarbij ik wat terreinvoordeel verkreeg maar er niets mee kon doen. Moest nog remise maken ook. Moet geloof ik maar meer met een plan werken de volgende keer.
Rozenboom meldde zich aan mijn bord in ronde 4. Hij zei tegen mij: “Ken je Feiko Stoppels wel”. Ja die kende ik wel. “Daar loop ik mee, kilometers” Feiko zat bij mij bij Fivelgo toen ik nog jong was. Speelde vaak mee aan Brunssum maar het lopen is nu zijn nieuwe hobby.
Na enig afruil van mijn opponent kreeg ik beet toen hij een voorpost probeerde te plaatsen. Ik kon er steeds oplopen en hij moest op een bepaald moment passen. In plaats steeds consequent er achter te lopen, besloot ik ineens met één schijf twee van hem tegen te houden. “Stick to your plan” (blijf bij je plan), dacht ik nog. Maar het leed was geschied. Doordat hij afwachtend speelde, kon ik via allerlei dreigingen toch nog makkelijk winnen.
Partij 5 was snel gebeurd. Mijn tegenstander Hans Stolwijk had zijn dag niet want ik kon simpel een drie om drie naar dam nemen. Ten koste van een schijf voor Hans, leverde ik mijn dam weer in. Na nog een twee om twee was het gebeurd met de koopman en kon hij opgeven.
Op die dag kwam Gerhard Gerritsen naar me toe. “Ken jij Shelley Pattiasina ook?”. “Ja, ik ken haar want ze is een nicht van me. Nou zei Gerhard, ik ben al 16 jaar met haar getrouwd”. De wereld is maar klein. Ze zag mijn naam bij de deelnemende spelers staan. “Doe haar maar de hartelijke groeten”. Aangenaam kennismaking.
In partij 6 kwam ik tegen Nico Lugthart te spelen. De jeugd heeft heel veel kennis van de openingen, merkte opnieuw. Hij opende ook vlot en ik moest alle zeilen bijzetten om te kunnen volgen. Mijn tempi raakte op en ik moest een slagwisseling toestaan waarbij Nico zo naar dam door kon lopen. Nederlaag nummer twee, onthutsend.
Sardaana Chuprova werd tegenstander 7 voor mij. Weer een moeizame opening voor mij terwijl ze fluitend haar zetten deed. Ze speelde de ene keer vlot en dan weer kon ze tijden naar een situatie kijken. Ik probeerde met een offer door te breken en toen Chuprova dacht deze met een twee om twee onschadelijk te kunnen maken, pakte ik in de nastoot een één om drie. Daarna was de stand voor mij winnend. Na afloop pas gaf ik haar als pleister op de wonde, een keurige ingepakte parker-pen met het logo van ING er op. Ze was heel blij met dit aandenken.
Toen ik in 1989 in Moskou aan een internationale damtoernooi deelnam, nam ik van de reclame-afdeling dozen met Postbankpennen mee om rond te delen. Van sommige spelers kregen we ook kleine attenties. Zouden ze gewoon verplicht moeten stellen. Dat zou leuk zijn.
In ronde 8 kreeg ik te maken met de Belg Valère Hermans. Ik excuseerde me dat ik iets te laat aan het bord verscheen maar dat vond hij geen probleem want mijn klok liep al. We toasten op een goede gezondheid door een kop koffie tegen een kop thee te klinken. Ach waarom ook niet. Weer eens wat anders, toch?
Na een frivole opening van mijn kant zag ik aankomen dat ik wel eens het onderspit zou gaan delven. Door een grote denkfout (Valère dacht dat mijn volgende zet niet mocht) kon ik de boel gelijkwaardig trekken zodat ik dolblij met mijn punt kon zijn. Soms zit het mee, meestal zit het tegen.
In de slotronde kreeg ik weer te maken met een Russische damster. Deze keer Ksiina Nakhova. Ook zij opende supersnel terwijl ik verwonderd naar hun goede zetten keek. Ik moest zorgen dat ik niet in een zetje trapte want op een gegeven moment was het een en al gatenkaas. Toen ze in het middenspel achteloos 18-23 deed, ruilde ik naar voren en was haar rechterflank in één keer vleugellam geworden. Ze probeerde via verschillende offers nog iets te bereiken maar ik had alles goed onder controle. Ze gaf met een schijf achterstand en een slechtere positie op. Ook haar heb ik na afloop een ING-pen cadeau gedaan. Dat was tevens mijn laatste exemplaar.
Een plus twee score. Op zich niet gek maar het spel kan nog veel beter. Uiteindelijk toch een gezellige 27e plaats en evenveel punten als nummer 15, de Oegandees Zziwa, een prachtige figuur om te zien spelen.
Zag bij de senioren dat ik net geen 3e prijs kreeg. Is niet zo erg. Het was leuk dat ik weer damde. Ik vond dat de gehele organisatie in Brunssum weer voortreffelijk bezig was. Chapeau! Thuis kon ik met gemak alle standen en partijen bekijken. Wat een luxe.
Ik dacht, voordat ik aan het toernooi deelnam, dat dammen voor de jeugd passé was. Iedereen zit op zijn I-phone of op de laptop/pc spelletjes te doen en niemand doet meer aan dammen. Nou daarin vergiste ik me schromelijk want ik had nog nooit zoveel jeugdige dammers zien meespelen. Hartstikke goed.
Voor degenen die me niet kennen.
Op 16-jarige leeftijd begon ik bij Fivelgo in Appingedam te dammen nadat ik als huisdammer de vader van mijn schoolvriend, die toen aan bord 7 speelde, met een schijf cadeau van bord speelde. Ik zat toen 4 jaar op schaken. Schaken en dammen tegelijkertijd ging niet dus was de keuze snel gemaakt.
De belangrijkste uitslagen op een rijtje: 1e plaats JK provincie Groningen, 3e plaats NK jeugd, 2e plaats Brinta-toernooi nationaal jeugdtoernooi, 1e plaats Scholten Honig nationaal jeugdtoernooi in Hoogezand, 1e sneldamkampioen senioren provincie Groningen, 1e NK dammen voor regionale spelers en samen met 9 andere Groningse spelers het landelijke kampioenschap van Nederland voor provincies. Zat toen ook op voetballen, hockey en volleybal. Daardoor ging de studie aan de HBS (nu VWO) niet voorspoedig.
Toen ik 21 jaar oud was, stopte ik met persoonlijke damwedstrijden en ging werken. Naast mijn werk ging ik studeren (laatste jaren VWO, HEAO-BI en MIT, een doctoraal opleiding). Zag toen al dat ik het talent miste om een damtopper te worden.
Tussen de studies door gespeeld voor Ons Genoegen Utrecht, Houdt Stand Hoogezand, Huissen, Drents Tiental en Doetinchem in de hoogste of de één na hoogste landelijke damcompetitie.
Ik zit nu in mijn 6e decennia. Heb vanaf 1971 in de ICT gezeten, in verschillende leidinggevende of coördinerende functies.
Hobby’s: bridgen, competitie badminton (fanatiek), hardlopen en verre reizen maken.
Jac vroeg me om een paar diagrammetjes te vullen. Van mijn in Brunssum gespeeld partijen zal ik twee laten zien en van mijn hobby als damproblemist een tweetal partijachtige damcomposities. Probeer die laatste twee maar eens zelf op te lossen voordat je naar de oplossing kijkt. Veel plezier!
Diagram 1: D. Riupassa – P. Rozenboom. Wit: 17, 25, 35, 37, 38, 39 en 47. Zwart: 6, 10, 13, 16, 18, 19 en 28. In deze 7 om 7 klopte door allerlei dreigingen alles voor mij. 48. 38-32 19-23 49. 25-20 de zet 18-22 is nu verhinderd door 37-31. Ook 13-18 is verboden door 20-14 te doen. 49. .. 10-14 50. 29x09 13x04 51. 35-30 04-09 52.30-24 09-13 53. 32-27! Uit.
Diagram 2: D. Riupassa – K. Nakhova. Wit: 25, 27, 28, 30, 33, 35, 37, 38, 39, 41, 42, 43 en 48. Zwart: 3, 6, 8, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 23, 24 en 26.
De laatste zet van zwart was achteloos klassiek maken door 33. .. 18-23 maar na 34. 27-22 23x32, 35. 37x28 had zwart weinig bewegingsvrijheid meer. Er kwam 35. .. 06-11, 36. 42-37 verhindert 16-21 door 22-18. De partij vervolgde met 36. .. 24-29, 37.33x24 12-18 38. 39-33 18x27 39. 41-36 11-17 40. 43-39 17-22 41. 28x17 08-12 42. 22x08 03x12 43. 33-28 en zwart geeft op.
Diagram 3: Compositie D. Riupassa: Zwart 3, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 15, 17, 21 en 30 (11). Wit: 23, 25, 28, 31, 32, 33, 34, 38, 39, 45 en 50 (11). Lok-lok zet met dwangzetten.
Oplossing:
1. 34-29 30-35, 2. 31-27 21-26, 3. 25-20 14x25 4. 23-19 13x24 5. 29-20 15x24 6. 28-22 17x37 7. 27-21 26x17 8. 38-32 37x28 9. 33x04 03-09 10. 04x30 25x43 11. 45-40 35x44 12. 50x48 wit wint door oppositie. 1e en 2e zet niet verwisselbaar.
Diagram 4: Compositie D. Riupassa: Zwart 1, 7, 9, 12, 13, 17, 19, 20, 21, 27, en 35 (11). Wit 28, 29, 32, 33, 34, 37, 38, 43, 44 en 48 (10). Ondanks 1 schijf achterstand heeft wit genoeg compensatie. Wit begint op fraaie wijze.
Oplossing:
1. 34-30! 35x24 2. 29-23 09-14 gedwongen 3. 33-29 24x31 4. 28-22 27x40 5. 22x02 19x28 6. 02x15 14-20 6. 14-20 15x07 7. 01x12 48-42 wit wint door oppositie.
